cvtیا Continuously Variable Transmission به معنی سیستم انتقال قدرت متغیر است. اولین CVT در سال ۱۹۸۶ به ثبت رسید.  تکنولوژی این نوع گیربکس در سال‌های اخیر پیشرفت چشمگیری داشته است تا آنجا که امروزه چندین کارخانه خودروسازی از جمله جنرال‌موتورز، آئودی، هوندا و نیسان از این تکنولوژی در خودروهای جدید خود استفاده کرده اند و برنامه تحقیقات گسترده‌ای را هم برای بهبود بازده این نوع گیربکس در دستور کار دارند.

گیربکس CVT که اجازه تغییر دنده با نسبت دنده نامحدود بین بالاترین و پایین‌ترین دنده را بدون گسستگی می دهد، از سه قسمت اصلی تشکیل شده است: تسمه محکم فلزی یا لاستیکی ، پولی محرک ورودی، پولی متحرک خروجی.

نقش پولی در گیربکس CVT . . .

هر پولی از دو مخروط با زاویه راس ٢٠ درجه که رودرروی یکدیگر قرار دارند تشکیل شده، تسمه‌ای در شیار بین دو مخروط قرار دارد که وظیفه انتقال قدرت بین دو پولی بر اساس دنده مشخص شده را دارد.

در صورت استفاده از تسمه‌های لاستیکی، از تسمه هایی با سطح مقطع V شکل استفاده می شود که افزایش اصطکاک بین پولی و تسمه را سبب خواهد شد. وقتی دو مخروط از هم فاصله بگیرند – یعنی عرض پولی بیشتر شود – تسمه در شکاف پا یین‌تر می رود و شعاع تسمه حلقه شده دور پولی نیز کاهش می یابد. اما وقتی دو مخروط به هم نزدیک می شوند – یعنی عرض پولی کاهش یابد – تسمه در شکاف بالاتر رفته و شعاع تسمه حلقه شده دور پولی افزایش می یابد.

گیربکس CVT می تواند از فشار هیدرولیکی یا نیروی گریز از مرکز و یا کشش فنر به منظور تولید نیروی موردنیاز برای تنظیم دو نیمه پولی بهره بگیرد. زمانی که دو پولی عرض خود را نسبت به یکدیگر تغییرمی دهند، بی نهایت نسبت دنده مختلف حاصل می‌شود؛ از کم به زیاد و شامل همه نسبت های مابین؛ برای مثال وقتی شعاع تسمه در پولی محرک کم و در پولی خروجی زیاد باشد، سرعت دوران پولی خروجی کاهش می یابد که دنده پایین‌تری را ایجاد می‌کند و وقتی شعاع تسمه در پولی محرک زیاد و در پولی خروجی کم باشد، سرعت دوران پولی خروجی افزایش می یابد و دنده بالاتری را ایجاد می کند. بنابراین در تئوری یک CVTبی نهایت دنده را شامل می شود و می‌تواند در هر زمانی و با هر دور موتوری کار کند.

یکی از مهمترین پیشرفت ها، طراحی و توسعه تسمه های فلزی است.  این تسمه های انعطاف پذیر عموما از ٩ یا ١٢ نوار فولادی که تکه های فلزی پاپیونی شکل بسیار مقاوم را کنار هم نگه می دارد، ساخته شده است.  تسمه های فلزی سر نمی‌خورند و بسیار بادوامند که به CVT اجازه انتقال گشتاور بیشتری را می دهند، در ضمن آرام تر از تسمه های لاستیکی نیز هستند.

 

مزایای استفاده از گیربکس CVT . . .

# کاهش مصرف سوخت به میزان ۲۰ درصد نسبت به گیربکس های اتوماتیک معمولی.

# کارآیی و عملکرد دینامیکی بهتر در قیاس با گیربکس‌های اتوماتیک معمولی؛ به دلیل انتقال روان قدرت موتور بدون گسستگی در روند حرکت خودرو.

# این نوع گیربکس همچنین می‌تواند باعث شتابگیری خودرو در بهترین حوزه عملکرد موتور از لحاظ توان خروجی شود که در این صورت بهترین ارقام شتابگیری با کمترین میزان مصرف سوخت میسر خواهد بود.

آیا خودرویی با گیربکس cvt بخریم؟

آیا در جستجوی سواری نرم تر و مصرف سوخت کمتری در خودروی بعدی خود هستید؟ در این صورت خوب است نگاهی به خودرویی با قابلیت CVT  بیندازید. امروزه به لطف مهندسی ماهرانه روی بعضی خودروها، دیگر هیچگاه شوک تغییر ناگهانی دنده را تجربه نخواهید کرد. در اینجا برآنیم تا چگونگی عملکرد CVT ، که تجربه یک سواری نرم را به شما میدهد ، بررسی کنیم.

عملکرد:

CVT را مانند سیستم دنده دوچرخه تصور کنید. سیستم تسمه ای که متشکل از مخروطهایی است که همه با کمربند زنجیری به هم متصل شده اند. این مخروطها در راستای افزایش یا کاهش قطر (ضخامت) تسمه عمل کرده و ازهم دور یا به هم نزدیک می شوند. تناسب در اینجا بسیار حائز اهمیت است و به صورت خودکار بر اساس عواملی مثل موقعیت پدال گاز، سرعت خودرو و سرعت موتور انتخاب و تعیین می شود.

همه این چیزها به این معنی است که CVT  به هیچ وجه مشابه گیربکسهای مرسوم عمل نمی کند. نسبت تناسب مرتبا در حال تغییر است تا به یک حد ایده آلی برای سرعت، مصرف سوخت بهینه و یا هردو دست یابد. بعضی از CVT ها حتی با دکمه عرضه شده اند تا استفاده از تنظیمات پیش فرض تسهیل شود که شبیه الگو سازی از گیربکسهای اتوماتیک مرسوم میباشد.

اولین مرتبه ای که با یک خودرو با قابلیت CVT رانندگی می کنید باید بدانید که احساس رانندگی با این نوع خودرو کمی عجیب است. دور موتور هنگام رانندگی، خصوصاً هنگام گاز دادن، می تواند بسیار نوسان داشته باشد یا وقتی  به شدت گاز می دهید دور موتور ثابت و بالا باقی مانده در حالیکه ماشین به جلو کشیده می شود. در مقایسه با گیربکس دستی یا اتومات، CVT بسیار نرم تر عمل میکند. احساس این را دارید که با یک دنده یکنواخت رانندگی می کنید و درواقع مجموعه ای نامحدود از دنده هایی را دارید که با هم یکی شده اند.

فواید مشخص:

امروزه خودروهای بسیاری که مجهز به CVT هستند به دلیل راندمان و بهره وری بهتر جایگزین گیربکسهای اتوماتیک شده اند و در حال فروش می باشند. به عنوان مثال در نیسان جدید آلتیما ۲۰۱۳ از CVT استفاده شده است که به عنوان یکی از کم مصرف ترین خودروهای سدان با سایز متوسط در بازار محسوب می شود.

 به علاوه اکثرخودورهای هیبریدی همچون تویوتا Prius از CVT بهره می برند که کمک قابل توجهی به کاهش حداکثری مصرف سوخت می کند.CVT یک مزیت اساسی نسبت به گیربکس اتوماتیک و دستی دارد. هنگامیکه درحال رانندگی به بالای تپه و جاده های شیب دار هستید، جایی که خودروهای دنده اتوماتیک به تلاش و تکاپو می افتند، CVT این قابلیت را دارد تا به یکباره قدرتی را بدون نیاز به تغییر دنده فراهم کند.حتی رانندگی با سرعت به بالای تپه یک چالش سخت برای رانندگان دنده دستی آماتور محسوب می شود. خودرو تویوتا Scion iQ  با قابلیت CVT علیرغم موتورکوچک ۱٫۳ لیتری و تنها با ۹۴ اسب بخار به راحتی شیبهای تپه ها را طی می کند و مورد تحسین ما قرار می گیرد.

چندی است که شرکت نیسان درحال فروش خودروهای مجهز به CVT می باشد و در بازار هم شاهد موفقیت چشمگیری بوده است. با توجه به قوانین مرتبط درخصوص مصرف بهینه و انتشار کمتر گازها و آلاینده‌های مضری چون  CO₂ و CVT ,CAFE  فرصت خوبی را برای نیسان فراهم کرده است تا جایگزین مناسب و خوبی برای ماشینهای اتوماتیک مرسوم باشند.

صدا و پایداری خودرو

زمان لازم است تا  گیربکس های CVT در بازار فراگیر شوند چرا که اکثر رانندگان زمانیکه دور موتور خودرو بالا میرود صدای بلند و عجیب آن را نمی پسندند و همچنین  بسیاری از رانندگان صدا و احساسی که در اثر گرفتن کلاچ ایجاد می شود را دوست دارند. به علاوه، معمولا کمتر پیش می آید که CVT ها روی خودروهایی با اسب بخار و گشتاور بالا نصب شوند.

در آخر باید بدانید پایداری CVT های مدرن هنوز تست نشده اند. نیسان مورانو اولین خودوریی بود که به CVT مجهز شده بود و مشکلات اساسی زیادی داشت. هرچند پس از آن شرکت نیسان وارانتی خودورهایش را به ده سال و صد و بیست  هزار مایل افزایش داده است که این مسئله تا حدی نگرانی خریداران خودروهای مجهز به CVT را کاهش داده است.

اگر شما جز رانندگانی هستید که می پسندید با دور موتور بالا رانندگی کرده و روی ردلاین دنده را تعویض کنید و نیز از نیروی موتور هنگام تعویض دنده لذت می برید، معتقدیم به هیج عنوان CVT برای شما  گزینه مناسبی نخواهد بود.

برای آن دسته از چنین رانندگانی که از صدای اسپورت موتور لذت می برند و همچنان خواهان گیربکس اتوماتیک هستند DCT یا همان گیربکس دو کلاچه را پیشنهاد می دهیم. درغیر اینصورت CVT انتخاب بسیار خوبی در بین خودروهای اکونومیک و کم مصرف است. همچنین بسیاری ازخودروهای هیبریدی نیز از CVT بهره می برند تا بتوانند مسافتهای زیادی را تنها با مقدار کمی سوخت بپیمایند.

باید بدانید که CVT ها از لحاظ مصرف سوخت و نرمی ایده آل هستند ولی از لحاظ صدای موتور نه! اما ممکن است که به صدایش عادت کنید.

بدانید چه میخواهید

به طور خلاصه از مزایای خودروهای مجهز به CVT می توان به مصرف پایین، ارائه سواری نرم و روان و همچنین مناسب بودن برای رانندگی روزانه اشاره کرد. و معایب آن نیز این است که به هیچ وجه به اندازه خودروهای مجهز به دنده اتوماتیک یا دستی سواری سرگرم کننده ای نداشته و صدای ناهمگونی را هنگامی که پرگاز و با دور موتور بالا می رانید تولید می کند. توصیه می کنیم، به این نکات هنگام خرید خودروی بعدیتان توجه کنید. CVT میتواند انگیزه ای برای خرید یا حتی عاملی برای نخریدن باشد پس اطمینان داشته باشید که چه می خواهید.