همان‌طور که با گردش خون در بدن و انجام عملیات خون‌رسانی در بدن، خون آلوه می‌شود، روغن موتور هم با گردش در موتور، با مواد مختلفی که در عملیات احتراق تولید می‌شود ، آلوده شده و لذا مواد افزودنی روغن موتور به نوعی مصرف، اکسید و تجزیه می‌شود. در این بین با انجام عمل پاک‌کنندگی، معلق‌سازی و جذب سایر مواد، رنگ طبیعی روغن موتور تغییر و به نوعی تیره می‌شود و بایستی متناسب با کارکرد اعلام شده روغن موتور توسط شرکت سازنده آن‌را تعویض نمود. در شهرهایی که حجم ترافیک در آنها بالاست توصیه شده است در کیلومتر کمتری از کارکرد توصیه شده، روغن موتور را تعویض نمود.
روغن از زمان شروع بکار موتور در معرض اکسیده شدن و تجزیه حرارتی قرار گرفته و روغن پایه آن آلوده شده و از کیفیت آن کاسته می‌شود و همچنین مواد افزودنی استاندارد آن نظیر مواد افزودنی پاک‌کننده نیز، مصرف می‌شوند. در این حالت خاصیت روان‌کاری، پاک‌کننده و جذب ذرات معلق و ناخالصی‌ها، کاهش می‌یابد .

این تصور که سیاه شدن روغن نشانه خراب شدن و عدم کیفیت آن می‌باشد، صحیح نیست. اگر در دستگاه یا موتور خودرو، روغن پس از مدتی تغییر رنگ ندهند و اصطلاحا سیاه نشود، بایستی در اسرع وقت آن‌را تعویض نمود زیرا سیاه شدن شدن روغن به علت خاصیت پاک‌کنندگی دوده ناشی از احتراق و جذب ذرات معلق و ناخالصی روغن موتور می‌باشد؛ در غیر این‌صورت ذرات ناخالصی و دوده بر روی قطعات متحرک موتور رسوب کرده و ‌باعث جلوگیری از انتقال حرارت، ساییدگی زودرس قطعات، روغن سوزی، کاهش راندمان و توان موتور می‌شود. ضمنا به این نکته بایستی توجه نمود که رنگ مخلوط افزودنی‌های روغن موتور تیره بوده و ترکیب روغن پایه و مواد افزودنی باهم سبب ایجاد یک ترکیبی قهوه‌ای رنگ می‌شود که روغن موتور نام دارد. میزان افزودنی‌های روغن موتور مطابق با استاندارد API مشخص شده است. در طول مدت حضور روغن موتور در داخل موتور، افزودنی‌های روغن موتور مصرف شده و روغن موتور سیاه می‌شود که نشان می‌دهد روغن موتور وظایف خود را به خوبی انجام می‌دهد.

سربی که برای بهسوزی به بنزین اضافه می‌شد، پس از ورود به روغن موتور باعث اکسیده شدن سریع‌تر روغن و افت کیفیت روغن می‌گردید که خوشبختانه در حال حاضر حذف شده است. بنزین با اکتان پایین به‌دلیل ایجاد احتراق ناقص و اضافه نمودن دوده به روغن می‌شود که این موضوع نیز باعث کاهش خاصیت روان‌کاری روغن می‌شود. استفاده از بنزین‌های سوپر متناسب با تکنولوژی موتور، این مشکل را تا حدودی برطرف می‌کند.

با پیشرفت تکنولوژی ساخت موتورها؛ شرایط کارکرد موتور از لحاظ افزایش دور، نسبت تراکم بالا، دمای احتراق بیشتر، فشار زیادتر به یاتاقان‌های ثابت و متحرک بیشتر شده است. لذا در این راستا سازندگان روغن موتور را براین داشته است تا روغن‌هایی متناسب با تکنولوژی موتورها با زمان تعویض بیشتر تولید نمایند. امروزه با توجه به استانداردهای زیست محیطی، تبخیر و کاهش سطح روغن موتور محدود شده است و سرریز روغن به منظور تامین کسری روغن موتور کاهش یافته است.

از آنجا که در بازار انواع روغن‌ها با درجات و کیفیت‌های مختلف موجود می‌باشد، پیشنهاد می‌شود با رجوع به دستورالعمل کارخانه سازنده خودرو، نسبت به استفاده از روغن توصیه شده و تعویض به‌موقع آن با توجه به نکات بیان شده، اقدام نمایید.

برای انتخاب یک روغن موتور خوب، عوامل و پارامترهای مختلفی باید مدنظر قرار گیرد. یک روغن موتور مرغوب دارای گرانروی مناسب و ضریب اصطکاک بسیار پایین بوده و توانایی روان‌کاری بخش‌های مختلف و قطعات متحرک موتور را داراست. ضمنا روغن موتور علاوه بر سازگاری با ترکیبات پلیمری موجود باید دارای اثرات بازدارندگی خوبی در مقابل زنگ زدگی،‌ خوردگی،‌ اکسیداسیون و سایش باشد.

20W50 , 10 W 40 : عدد قبل از W نشان‌دهنده گرانروی روغن موتور در دمای پایین بوده و هرچه این عدد کمتر باشد، قابلیت استفاده در دمای پایین‌تر را دارا است. عدد بعد از W، نشان‌دهنده گرانروی در دمای بالا بوده و هرچه این عدد بزرگتر باشد، روغن در دمای بالاتر چسنده‌تر و سفت‌تر خواهد بود.


مهم‌ترین و با اهمیت‌ترین خاصیت روغن، حضور آن ازلحظه استارت تا خاموش شدن موتور به صورت بی‌وقفه است؛ به نحوی که با تمامی قطعات متحرک و ثابت در تماس باشد، لذا ویسکوزیته روغن بایستی به‌گونه‌ای انتخاب شود که بهترین حالت روان‌کاری را در کمترین زمان ممکن سازد. ضمن این‌که خودرو در حالت سرد به راحتی استارت خورده و بدین ترتیب عمر باتری و استارت طولانی‌تر شود.